Kancelaria Radcy Prawnego Ewa Jagodzińska-Antczak we Wrocławiu

Wszystko, co powinieneś wiedzieć o zapisie windykacyjnym

Zapis windykacyjny jest instytucją prawa spadkowego,  która w polskim systemie prawnym obowiązuje od października 2011 roku i już od pierwszych dni spotkał się z dużym społecznym zainteresowaniem. Zapis windykacyjny jest bowiem niezwykle dogodny dla spadkodawcy chcącego, aby konkretny składnik jego majątku trafił po jego śmierci w ręce wybranej osoby.

Testament zwykły, czy notarialny?

Warunkiem koniecznym do przekazania komuś (może to być osoba spoza rodzinnego kręgu) konkretnego przedmiotu jest sporządzenie testamentu u notariusza w formie aktu notarialnego. Ustawodawca przewidział taką szczególną formę testamentu po to, by zapewnić należyte bezpieczeństwo testującemu i wyeliminować pomyłki w sporządzaniu zapisu.

Co mogę zapisać?

Zasadą jest, że zapisem windykacyjnym można przekazać rzeczy oznaczone co do tożsamości, czyli na przykład konkretny samochód, obraz, czy telewizor.

Pieniądze, jako rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, nie mogą być przedmiotem skutecznego zapisu windykacyjnego.

Zapisać można również zbywalne prawo majątkowe (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego), przedsiębiorstwo, czy gospodarstwo rolne. Testator może również ustanowić na rzecz zapisobiercy użytkowanie lub służebność. Warunkiem koniecznym jest, by wymienione powyżej składniki majątku należały do testatora w chwili jego śmierci i by nie był on zobowiązany do ich zbycia. W przeciwnym wypadku zapis windykacyjny będzie bezskuteczny.

Sąd Najwyższy stwierdził, że przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być również przedmioty wchodzące w skład majątku wspólnego małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej, co było kwestią budzącą wątpliwości. Zdarzało się, że notariusze odmawiali sporządzenia zapisów obejmujących takie przedmioty.

Jak to działa?

Uczynienie przez spadkodawcę na rzecz oznaczonej osoby zapisu windykacyjnego oznacza, że osoba ta nabędzie przedmiot zapisu już w chwili śmierci spadkodawcy. Jeśli zatem przedmiotem zapisu jest mieszkanie to zapisobierca windykacyjny staje się jego właścicielem już w chwili śmierci spadkodawcy. Trzeba jednak pamiętać, że swoje prawo do przedmiotu zapisu zapisobierca windykacyjny może wykazać jedynie prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia (w dokumentach tych stwierdza się bowiem także nabycie przedmiotu zapisu przez zapisobiercę windykacyjnego). Dopiero, gdy dysponuje takim dokumentem, może wykonywać przyznane mu prawo, na przykład złożyć wniosek o wpis w księdze wieczystej.

Czy zapis windykacyjny ma jakieś minusy?

Przy wszystkich zaletach zapisu windykacyjnego należy pamiętać, że zapisobierca windykacyjny ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe, może być zobowiązany do zapłaty zachowku, a także, w razie spełnienia kilku przesłanek, może być poczytany za spadkobiercę. Te i inne okoliczności sprawiają, że zapis windykacyjny nie zawsze jest rozwiązaniem najkorzystniejszym, dlatego w trosce o dbałość swoich interesów przed podjęciem decyzji warto skorzystać z porady prawnika.

Kancelaria reprezentuje swych Klientów w sprawach spadkowych, w tym o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego. Zapraszam do kontaktu.

 

Powyższy artykuł ma na celu jedynie przybliżenie czytelnikom omawianego zagadnienia. Nie należy traktować go jako porady prawnej w konkretnej sprawie. W celu uzyskania pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. 

 

Sprawdź również: